trök nao = waem is Jan Sjure? =

compression unravelled
cómpressie óntraofeldj

hoofsjtök 15
samevatting

Hoofsjtök 1 ómvatj 'n algemein introductie euver dit proofsjrif. 'n Aantal historische aspecte van en meininge euver 't chronische veneuze aope bein en cómpressietherapie inne lèste ieëwe waere gepresenteerdj. Daonaeve wurtj oetgelagdj wie mien orthopaedische sjoeëling de óntwikkeling van 'n nuuj cómpressieverbandj haet óngersjteundj; 'n verbandj womit neet allein 't aanlègke wurtj vergemekkeliktj, mer wovan ouch de materiaaleigesjappe verbaeterdj zeen, wobie veural gekeke is nao de effectiviteit en 't comfort veur de patiënt.

Hoofsjtök 2 is 'n samevatting van 'n 3M monografie oet 2010 wo ich aan mitgesjreve höb en wo-in get aspecte van cómpressietherapie belichtj waere. De producte Coban 2 en Coban 2 Lite waere geïntroduceerdj es ouch de technieke van aanlègke.

De dynamiek van cómpressietherapie en versjillendje menere óm de fysische eigesjappe van cómpressiesysteme te besjrieve, waere in Hoofsjtök 3 gepresenteerdj. De tekortkómminge van gevestigdje methodes, zoeë wie de sjtatische sjtugheidsindex en amplitudes waere besjpraoke. 'n Nuuj óntwikkeldje testmethode wurtj veurgesjtèldj die 't meugelik maaktj gecontroleerdje en reproduceerbare vergeliekendje informatie te verzamele euver versjillendje cómpressiesysteme en eventueel modificaties. De gevalideerdje testmethode guftj neet allein 'ne rösdrök mer ouch 'ne sjpanningsindex dae waerdevol informatie guftj euver de fysieke eigesjappe van cómpressieverbenj en -systeme. Daonaeve kinne mit de methode maetinge verrichtj waere euver 'n langer tiedsbesjtek en zoeë geïsoleerdje informatie versjaffe euver materiaalmeugigheid van cómpressiesysteme.

In Hoofsjtök 4 wurtj 't belang belichtj van functie veur de veneuze aafveur vanoet 't óngerbein, es ouch de effecte van 't óntbraeke van functioneel activiteite. Veural de patiëntepopulatie die cómpressietherapie nuuëdig haet, is erg geveulig veur 't óntwikkele van sjadelike effecte van 'n periode van immobiliteit. Functioneel activiteite en sjpiercontracties zeen van cruciaal belang veur de óngersjteuning van 'n effectieve sjpierpómp. Ómdet d'r 'n sjterke relatie besjtuit tösse de bewaegingsoetsjlaeg van 't inkelgewrich en de kuutsjpierfunctie, wurtj 'n euverzich gegaeve vanne literatuur euver de inkelfunctie bie patiënte mit 'n chronisch veneus lieje. In dit hoofsjtök wurtj óngerzeuk gepresenteerdj nao de effecte van vief waeke vriewillige immobilisatie van 't inkelgewrich bie gezónj vriewilligers. De resultate laote zeen det 't drage van 'n óngerbeinloupgips mer minimaal gevolge haet op de inkelfunctie, die nao ein toet twieë waeke trök is op zien normaal waerdes. Dit lètj toet de aanname det de effecte die waere waorgenómme bie patiënte, veroorzaaktj waere door anger immobiliserendje factore wie pien, angs, of te weinig sjtabiliteit en neet door 't óngerbeingips. 't Kin daoróm veróngersjtèldj waere det, es de effecte bie 'n gipsverbandj sjlechs minimaal zeen, dees bie 'n cómpressieverbandj tenminste geliek zeen, d'r van oetgaondje det 't gebroekdje systeem normaal functioneel activiteite toeluuëtj. 't Kin geconcludeerdj waere det, es 'n cómpressieverbandj wurtj aangelagdj, 't belang van 't behaoje van functie neet óngersjatj moog waere. Cómpressie allein duit gèn aope bein genaeze, 't is de ambulantie die 't 'm duit, d'r van oetgaondje det de patiënt comfortabel ziene gank kin gaon.

Hoofsjtök 5 behanjeltj de wèt van Laplace en mieër sjpecifiek wie dees natuurkundige wèt gebroektj kin waere óm de drök te beraekene die door cómpressietherapie wurtj gegenereerdj. Resultate van drie sjtudies laote zeen det de theoretische waerd die beraekendj zeen mit de gemodificeerdje Laplace calculatie, gein accurate aafsjpegeling gaeve van de waerd zoeë wie die waorgenómme waere bie 't aanlègke van cómpressieverbenj door experts. Geconcludeerdj kin waere det 't wiedverbrèdje geluif det tegooj aangelagdje cómpressieverbenj drökwaerd gaeve van 40 mmHg róndj 't inkelgewrich, aafnummendj toet 17 mmHg ónger 't kniegewrich, allein mer gebaseerdj is op theoretische beraekeninge.

 

'n Anger meneer óm de dynamiek van effectieve cómpressietherapie te verklaore, is de wèt van Pascal te besjouwe. Dit wurtj gedemonsjtreerdj in Hoofsjtök 6. D'r wurtj 'n sjtudie gepresenteerdj nao de óngersjteuning van tibiafracture in anatomische óngerbeinspreparate óm aan te tuuëne det de fysische eigesjappe van weike deile euvereinkómme mit die van vloeisjtoffe en es zoeëdanig te kinmerke zeen. Resultate van sjtudies op vriewilligers bevestige det de dynamiek van effectieve cómpressietherapie verklaordj wurtj door de wèt van Pascal, die sjtèltj det es d'r drök wurtj oetgeoefendj (door 'n functioneel activiteit) op 'n vloeisjtóf (weike deile, 'n sjpier of 'ne sjpiergroep) in 'ne aafgesjlaote container (fascia muscularis, 'n fractuurbrace of 'n cómpressieverbandj), dizze drök zich geliekmaotig verdeildj euver idder puntj in dae container.

D'r zeen hieël get rejene te bedinke óm cómpressietherapie te vergelieke mit de behanjeling van fracture mit gipsverbenj. 't Behaoje of verbaetere vanne circulatie es ouch de functioneel activiteite, zeen gemeinsjappelike doelsjtèllinge. Historisch gezeen wurtj, net wie bie de fractuurbehanjeling gèn gebroek gemaaktj van polstermateriale bie cómpressietherapie. In Hoofsjtök 7 wurtj óngerzeuk gepresenteerdj nao de effecte van polstermateriaal. Allerieës 'n sjtudie wobie op gezónj vriewillgers versjillendje saorte gipsverbenj aangelagdj wórte mit op versjillendje menere aangelagdj polstermateriaal. De resultate laote zeen det polstermateriale neet allein 'n significant effec höbbe op 't sjtabiliserendj vermoge van de gipsverbenj, mer ouch op de óngersjteuning van de veneus circulatie door de sjpierpómp. Verder ware twieë sjtudies gepresenteerdj die oetgeveurdj wórte op twieë sjpeciaal óntwórpe kunsbein óm de effecte van polstermateriaal te óngerzeuke. Ein bein haet 'n zoeëgenumdje ómgedrejdje champagneflesvorm, 't anger 'n velploeëj róndj 't inkelgewrich, zoeë wie det dök gezeen wurtj bie lymphoedeem. Dees sjtudies laote zeen deet versjillendje menere van polstere toet 'n versjeienheid aan drökprofiele leie en laote concludere det polstermateriale 'n effec höbbe op 'n geliekmaotige drökverdeiling ónger cómpressietherapie, veural es polstering gebroektj wurtj óm ónregelmaotig gevörmdje lichaamsdeile oet te vlakke of op te vulle. Tensjlotte waere resultate gepresenteerdj die verkrege zeen op cylinders óm de effecte van opeinvolgendje laoge polstering te besjtudere. Mit dit óngerzeuk wórt aangetuuëndj det idder opeinvolgendje laog polstering neet allein de drök ónger de bandage reduceertj, mer ouch de sjpanningsindex, dae 'n indicatie is veur de effectiviteit van 'n gebroektj cómpressiesysteem.

In Hoofsjtök 8 wurtj 'n sjtudie gepresenteerdj die verrichtj is op patiënte mit 'n chronische veneuze insufficiëntie. De sjtudie is óntwikkeldj óm de effecte te óngerzeuke van verbenj mit 'n versjil in rösdrök mer mit geliekblievendje karakteristieke wie sjtatische sjtugheidsindex en amplitudes bie functioneel activiteite. Mit ambulante strain gauge plethysmografie (ASGP) kin 't effec van cómpressietherapie óngerzóch waere ómdet informatie wurtj verkrege euver de functie vanne kuutsjpierpómp en 't veneuze systeem ónger versjillendje condities. In de gepresenteerdje sjtudie wórt ASGP gebroektj óm de oetgangssituatie te bepaole es ouch de haemodynamische effecte van Coban 2 en Coban 2 Lite. De resultate laote zeen det allebei de producte 'n significante verbaetering gaeve en det d'r gèn versjil is in effectiviteit tösse de twieë producte. Dees vassjtèlling lètj toet de conclusie det 't neet allein de rösdrök is dae belangriek is óm de effectiviteit van cómpressietherapie te bepaole mer det 't mieër de meugelikheid is óm 'n cómpressiesysteem op volle rek aan te lègke en zoeë 'ne neet rekbare kaoker mit 'n anatomische pasvorm.

In Hoofsjtök 9 wurtj 'n sjtudie gepresenteerdj die wórt oetgeveurdj op gezónj vriewilligers, wobie volumeverangeringe wórte besjtudeerdj. De resultate laote dudelik zeen det zoeëgaar bie gezónj proofpersone 'n significante reductie in volume kin waere bewèrksjtèlligdj mit cómpressietherapie. De significante relatie tösse de tied vanne daag det 'n cómpressieverbandj wurtj aangelagdj en de huuëgdje vanne volumereductie, beteikentj det cómpressieverbenj in de klinische praktijk veur waat betruftj volumereductie 't meis effectief zeen es ze vreug inne mörge aangelagdj waere es de bloeëtsjtèlling ane zjwaortekrach 'n minimaal effec haet gehadj, of drek nao 'n periode van hoeëghaoje van 't bein. Daonaeve laote de resultate zeen det cómpressietherapie die aangelagdj wurtj drek volgendj op 'n periode van veuraafgaondje cómpressietherapie 't meis effectief is es opeinvolgendje verbenj drek nao ein aangelagdj waere. De meis belangrieke vassjtèlling van dees volumetriesjtudie is det d'r gèn relatie aangetuuëndj kin waere tösse 't gereduceerdje volume en de applicatie van Coban 2 of Coban 2 Lite. Aangezeen de twieë systeme significant versjillendje rösdrökke höbbe, moog geconcludeerdj waere det 't neet de rösdrök is dae de effectiviteit van 'n cómpressiesysteem bepaoltj, mer de sjtugheidsindex en amplitudes, mit anger wäörd de meugelikheid óm de effecte van functie binne 't cómprimerend verbandj te haoje.

Coban 2 Lite wórt oeërsjprunkelik óntwikkeldj veur de behanjeling van patiënte mit 'n veneus aope bein die daonaeve ouch lieje aan 'n perifeer arterieel occlusie mit 'ne inkel-ermindex tösse de 0.5 en 0.8. In Hoofsjtök 10 waere twieë sjtudies gepresenteerdj. De ieëste is 'n korte samevatting van 'n óngerzeuk bie patiënte mit 'n perifeer arterieel occlusie mit 'ne inkel-ermindex tösse de 0.5 en 0.8. De resultate laote zeen det Coban 2 Lite veilig in 't gebroek woor bie dizze groep patiënte mit 'n verminderdje arterieel perfusie. De resultate vanne óngerzeuke lete verder 'n significante verbaetering zeen van de dermaal microcirculatie bie 't gebroek van Coban 2 Lite. De twieëdje sjtudie in dit hoofsjtök wórt oetgeveurdj óm 'n baeter inzich te verkriege euver de veiligheid en tolerantie van cómpressieverbenj die in de dagelikse praktijk waere aangelagdj bie patiënte mit 'ne lieëge inkel-ermindex, es ouch euver get fysische eigesjappe van de aangelagdje systeme. Ach ervare wónjverpleegkundige oet Canada en Nederland wórt gevraogdj de drök in de ligkendje en sjtäöndje positie te maete ónger idder aangelagdj cómpressiesysteem bie alle patiënte mit 'ne inkel-ermindex tösse 0.5 en 0.8. De belangriekste vassjtèlling van dees observatiesjtudie is det d'r 'n groeëte variatie in rösdrök wórt gemaete (tösse de 6 en 40 mmHg) en det dees drökke aangelagdj wórte zónger nummeswaerdige complicaties. Dees drökwaerdes wórte good getolereerdj en de verbenj bleve aangelagdj toet zeve daag toe. De resultate lete ouch zeen det, mit de cómpressiesysteme die in dees sjtudie gebroektj wórte, d'r 'n significante correlatie aangetuuëndj kós waere tösse de gemaete rösdrök en de sjtatische sjtugheidsindex.

Hoofsjtök 11 behanjeltj de effecte van functioneel activiteite op roetsje en behaod van drök. D'r waere drie sjtudies gepresenteerdj. De ieëste twieë wórte oetgeveurdj op gezónj proofpersone wobie gekeke is nao de effecte van respectievelik twieë oer gecontroleerdje activiteite en twieë daag draagtied. In de twieëdje sjudie wórt verder gekeke nao zeve daag draagtied van Coban 2 Lite. Ómdet materiaalmeugigheid dök genumdj wurtj es gesjpraoke wurtj euver behaod van drök, wórt 'n experimenteel sjtudie oetgeveurdj nao de effecte van materiaalmeugigheid op rösdrök en sjpanningsindex euver 'n periode van ein waek. De sjtudies op de proofpersone bevestige 't meiste waat bekindj is van cómpressieverbenj, ze verleze neet allein 'n bepaoldj gedeilte vanne rösdrök, mer ouch de eigesjappe die de effectiviteit bepaole, waere beïnvloedj door draagtied. De meiste cómpressieverbenj lete 'n ernstig roetsje zeen. De erns van roetsje die waorgenómme wurtj bie jóng gezónj vriewilligers, zal aanzeenlik grótter zeen es bie de doorsjnee patiëntepopulatie die cómpressietherapie veurgesjreve kriegtj, mer de observatie is belangriek. Ouch bie patiënte wurtj roetsje dök waorgenómme, waat toet óngemaak lètj en daomit toet gereduceerdje activiteit. In de twieë sjtudies op gezónj proofpersone in dit hoofsjtök wórt 'n significant drökverlees waorgenómme. Dit kin verklaordj waere door 'n reductie vanne beinómvang, materiaalmeugigjheid of 'n combinatie van die twieë. Daoróm wórt 'n sjtudie oetgeveurdj op cylinders óm de geïsoleerdje effecte van materiaalmeugigheid op rösdrök en sjpanningsindex te óngerzeuke. De resultate tuuëne aan det 't verlees aan rösdrök aanzeenlik lieëger ligktj op de cylinders, vergeleke mit 't verlees bie de proofpersone. Volumeverlees is de meis veur de handj ligkendje verklaoring veur dit versjil, mer ouch roetsje kin 'n significant biedrage levere. Gebaseerdj op de oetkómste van de sjtudies in dit hoofsjtök, zów gesjtèldj kinne waere det verbandjmateriale die langer blieve zitte zoeë wie ze aangelagdj wórte, 'n mieër consistente en ónóngerbraoke cómpressie gaeve, mit anger wäörd 'n effectiever cómpressietherapie, waat weer resulteertj in 'n verbaeterdje wónjgenaezing.

In Hoofsjtök 12 wurtj 'n euverzich gegaeve van de óngerzeuke nao 't gemaak van aanlègke en de reproduceerbaarheid van de Coban 2 cómpressiesysteme in vergelieking mit besjtäöndje methodes. Drie sjtudies waere gepresenteerdj; twieë daovan wórte oetgeveurdj op 'n kunsbein wo-op drie sensore op gelkösses wórte geplaatsj óm 'n positionering op weike deile te imitere. 't Aanlègke van 'n verbandj op dit bein wurtj neet beïnvloedj door sjtuuërendje factore wie bewaeginge vanne patiënt of de positie en vorm van 't bein. Variaties in drök bie opeinvolgendje applicaties kinne derhalve allein veroeërzaaktj waere door variatie in de interactie tösse daegene dae 't verbandj aanlègktj en 't verbandj zelf. De derdje sjtudie wórt oetgeveurdj op gezónj proofpersone. In alle drie de sjtudies wórte verpleegkundige genuuëdj óm 't cómpressiesysteem aan te lègke det routinemaotig in häör praktijk gebroektj wurtj. D'r kós waere vasgesjtèldj det Coban 2 en Coban 2 Lite de geringste variatie gove, in alle gevalle woor dit significant lieëger es de anger systeme die óngerzóch zeen gewaore.

In Hoofsjtök 13 wurtj 'n alfabetisch euverzich gegaeve vanne aafkortinge die in dit proofsjrif gebroektj zeen. Daonave wurtj 'n euverzich gegaeve vanne cómpressiebandages en -systeme, de verder producte, tesmateriale en softwareprogramma's die in dit proofsjrif genumdj waere, alles mit häöre hanjelsnaam en leverancier.